W związku z masowym ustalaniem przez Sądy powszechne nieważności umów kredytów we frankach banki odnalazły sposób na zniechęcenie frankowiczów do dochodzenia swoich praw przed sądami występując z pozwem przeciwko nim o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału udzielonego przez bank. Jest to temat kontrowersyjny, ale czy w ogóle banki mogą wygrać sprawę przeciwko frankowiczowi?
Nieważność umowy frankowej
Niemal 90% postępowań sądowych w sprawach frankowych kończy się unieważnieniem umowy kredytowej. Dzieje się tak ze względu na naruszenia przez banki postanowień dyrektywy unijnej w sprawie nieuczciwych warunków dla konsumentów, a dokładnie w skutek stosowania klauzul abuzywnych w postanowieniach kluczowych dla umowy.
Skutkiem wydania takiego wyroku przez sąd jest konieczność wzajemnego zwrotu wszystkich świadczeń pieniężnych przez obie strony – bank i frankowicza. W praktyce oznacza to tyle, że frankowicz zobowiązany jest zwrócić jedynie kapitał jaki otrzymał na konto, bez wszystkich kosztów okołokredytowych i odsetek. Bank natomiast musi dokonać rozliczenia wszystkich dotychczasowych wpłat kredytobiorcy tj. kapitału, odsetek, prowizji, ubezpieczenia czy dodatkowych opłat.
W związku z tym, że spraw tych jest prawie 90%, banki są po prostu zmuszone walczyć o czas. W związku z tym najczęściej kierują wezwania o zwrot kwot z tytułu tzw. kosztów za bezumowne korzystanie z kapitału przez frankowicza.
Wynagrodzenie za korzystanie z kapitału – jak to wygląda?
Kwota jaką bank chciałby odzyskać od kredytobiorcy najczęściej liczona jest w taki sposób, jakby kredytobiorca od początku zawarł umowę kredytu w PLN, oprocentowanego według stawek jakie stosowano w przeszłości dla takich umów.
Podstawą na jaką powołują się banki są przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu wynikające z kodeksu cywilnego. Choć powinno być to również rozpatrywane pod kątem zgodności z prawem unijnym, szczególnie w związku z doktryną stosowania sankcji za naruszenie prawa UE.
Wyrok TSUE, opinia KNF
Zagadnieniem tym zajął się zarówno Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jak i Komisja Nadzoru Finansowego. Choć na orzeczenie TSUE jeszcze należy poczekać to KNF stawia tezę, że bankom jak najbardziej może należeć się wynagrodzenie za udostępnienie kapitału. Co ciekawe, KNF uważa, że frankowiczom ono nie przysługuje tłumacząc to względami sprawiedliwości społecznej i zasadami ekonomii.
Sąd twierdzi ze wynagrodzenie za korzystanie z kapitału się nie należy
Pomimo próby forsowania tezy KNF, Sąd Okręgowy w Białymstoku oddalił powództwo banku z roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału przez kredytobiorcę. W związku z tym sprawa wydaje się być już całkiem jasna. Korzystny wyrok dla frankowiczów to początek stosowania linii orzeczniczej która może sprawić, że wszystkie sądy będą oddalać roszczenia banków i rozpatrywać sprawy na korzyść pozwanych kredytobiorców.
Kontrowersyjne ale możliwe
Choć niewątpliwie pozwanie kredytobiorcy o wynagrodzenie z tytułu korzystania z udostępnionego kapitału jest kontrowersyjne to możliwe. Banki w ten sposób chcą przede wszystkim zniechęcić kredytobiorców do występowania z powództwem cywilnym i zachęcić do podpisywania ugód pozasądowych. Warto zaznaczyć, że samo zakończenie sprawy dla banku jest mniej istotne niż fakt, że przedłużające się sprawy i konieczność wynajęcia profesjonalnych pełnomocników przez kredytobiorców może odwieść ich od chęci wchodzenia na drogę sądową.
Jednak w tym miejscu warto zaznaczyć, że prawo polskie nie przewiduje w ogóle możliwości wystąpienia z roszczeniem o zapłatę na podstawie czynności prawnej, która jest nieważna. W związku z tym ciężko uznać roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z kapitału za możliwe.
Co zrobić gdy pozwie Cię bank?
W pierwszej kolejności skontaktuj się z kancelarią specjalizującą się w sporach z bankami. Pomoc profesjonalnego pełnomocnika uspokoi Cię i pozwoli bez emocji podejść do sprawy. Ponadto doświadczenie adwokata specjalizującego się w sprawach frankowych pomoże szybciej i sprawniej zakończyć problematyczną sprawę sądową.
